NEVROZ ÇEŞİTLERİ
Dört çeşit nevroz vardır.
• Kaygı bozuklukları (Anxiety Disorder)
• Somatoform Bozukluklar (Somatoform Disorder)
• Dissosiatif Bozukluklar (Dissosiatif Disorder)
• Duygusal Bozukluklar (Mood Disorder)
Şimdi bunları inceleyelim.
Kaygı Bozuklukları (Anxiety Disorder): Daha öncede gördüğümüz gibi kaygı bazı durumlarda o denli şiddetlidir ki dışarıdan herhangi bir kişi tarafından gözlemlenebilir. Normalde kaygı dıştan çok belirgin olmayabilir, ancak kişi kaygıyı hisseder. Bazı nevrotik bireyler dengeli bir kaygı ve gerginlik hali yaşarlar. Bireydeki bu iç çatışma çoğu zaman kaygı patlamasına neden olur. Bu kaygı çoğu zaman terleme, kalp çarpıntısı, nefes alma zorlukları ve ishalle beraber gelir. Kaygı bozuklukları içinde, obsesif-kompulsif bozukluklar, saplantılar ve fobiler sayılabilir.
1)Obsesif-Kompulsif bozukluklar: Obsesyon kişinin düşünce alanına sık sık giren bir düşüncedir. Kompulsif ise, o bireyin davranışlarında görülen bir bozukluktur. Birey bazı davranışları tekrar etmede kendini zorunlu hisseder. Örneğin bir kişi, birkaç dakikada bir ellerini yıkayabilir, biri çıktığı tüm basamakları saymak zorundadır. Bazı kişiler ise daha genel anlamda kompulsif özellikler gösterirler. Örneğin düzensizlik belirsizliğe hoşgörüleri yoktur. Düşüncede, giyimde ve işte sürekli düzenlilik içindedirler. Obsesif-Kompulsif davranışta mantığa bürünme sıklıkla kullanılan bir diğer savunma mekanizmasıdır.
• Saplantı: Tekrar edilen bir çeşit geleneğe bağlı fakat mantıksal bir tarafı olmayan davranışlardır. Hemen hemen herkesin birtakım bastırılmış batıl inançları vardır. Bu kişiler genellikle davranışlarının anlam taşımadığın farkındadırlar ama onu kontrol edemezler.Bu kişiler hep her kapı tokmağını ellediklerinde,ellerini yıkamak isteyebilir.Odalarındaki her eşyanın aynı yerde durmasını isteyebilir.
• Fobi:Herhangi bir şeyden duyulan mantık dışı ve yoğun bir korkudur.Çeşitli türde fobiler vardır.Ufak kapalı yerlerden,yüksek yerlerden,karanlıktan,belirli hayvanlardan korkma gibi.Korkulan obje,kolaylıkla yok edilemezse,fobi önemli bir problem haline gelebilir.Örneğin çok yüksek bir binada çalışma zorunda kalan bireyin asansör fobisi olduğunu ve fobisinin önemli bir sorun yarattığını düşünelim.Fobinin nedeni ne olursa olsun,davranış değiştirme teknikleri yoluyla kolayca çözülebilir.
2)Somatoform Bozukluklar: “Soma” vücut anlamına gelir. Bu gruptaki bozukluklar organik temeli olmayan ve abartılmış fiziksel yakınmalardır. Diğer bir deyişle onların hiçbir fiziksel bozuklukları yoktur.
• Hipokondriak: Bu bozukluklardan en çok görüleni hipokondrik’tır. Küçücük bir rahatsızlıkları olsa bile sağlık konusunda aşırı kaygılanırlar. Bir belirti kaybolduğu zaman yerini başka bir belirti alır. Bir gün beli ağrıyabilir, öteki gün mide krampları çekebilir, diğer bir gün de başı ağrıyordur. Bu şikayetler mantıklı bir yol izlemez.
3) Dissosiatif bozukluklar: Dissosiatif bozukluklar söz konusu olduğunda birey stres ve kaygısını azaltmak için kendi kişiliğinden kaçar. Bastırmayı içeren bir nevrotik davranımdır. Bu davranım türünde kişilik ve belleğin bazı yönleri bölümlenerek ve hemen hemen bağımsız olarak işlevde bulunur.
• Amnezi: Kişinin kimliğini, aşina olduğu kişi ve durumları unutmasıyla belirlenen bir nevrotik reaksiyon türüdür. Kişinin iç çatışmaları o kadar hoşgörülmeyecek hale gelir ki bellek kendiliğinden olaylara kapanır. Bu da kişinin yeni bir kimliğe doğru kaçışına izin verir. Birey mutsuz bir geçmişi hayatından atar ve hayatını istediği gibi yaşayacak bir gücü kendinde bulur.
• Çoklu Kişilik: Farklı geçmişleri olan ve birbirinden oldukça farklı özellik gösteren iki veya daha fazla kişiliğin aynı kişide görüldüğü bir dissosiatif bozukluktur.
4)Duygusal Bozukluklar: Nevrotiklerin en çok görülen bir türüdür. Bunların arasında en yaygın olanı depresyon bozukluğudur. Depresyon genellikle olağandışı bir olayı izler. Sevilen bir kişinin ölümü, boşanma, işten çıkarılma gibi. Depresyon, belirli bir duruma aşırı tepki gösterilmesidir. Bazen bu uzun sürmez bazen de tam tersidir. Bu tür kişi içine kapanır bulanıma girer, yemek yemez, gece iyi uyumaz hatta intihara bile teşebbüs edebilir.
Konu: nevroz çeşitleri 
Salı Tem. 15, 2008 7:22 pm
