ANITKABİR'İN YAPIMININ KISA TARİHÇESİ

ANITKABİR'İN YAPIMININ KISA TARİHÇESİ

Ulu Önder Atatürk, Türk milletinin bağımsız ve milli egemenliğe dayanan demokratik bir devlet anlayışı içinde yaşaması için yürüttüğü mücadelesinde, milleti ile bütünleşerek başarıya ulaşmıştır.

Türk yurdunu işgal eden düşmana karşı, vatanın bağımsızlık ve bütünlüğünü milletin azim ve kararının kurtaracağını çok sevdiği milletine aşılayan Atatürk, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti' ni kurmayı başarmış, Türkiye Cumhuriyeti' ni çağdaş uygarlığa götüren yenileşme yolunda Türk Milletine layık inkılapları gerçekleştirmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti' nin kuruluşunun 15 nci yılında hastalığı ağırlaşarak, 10 Kasım 1938 ' de Dolmabahçe Sarayı' nda ebediyete intikal etmiştir. Atatürk kendisi için bir mezar yaptırmadığı gibi, gömüleceği yer içinde vasiyette bulunmamıştı.

1923 yılında bir sohbet sırasında Atatürk; "Elbet birgün öleceğim, beni Çankaya' ya gömer, hatıramı yaşatırsınız" demiş ve "Beni milletim nereye isterse oraya gömsün. Fakat benim hatıralarımın yaşayacağı yer Çankaya olacaktır" diye eklemiştir.

Türk Ulusunun O' na karşı duyulan büyük saygı ve minnettarlığının bir ifadesi olan Anıtkabir, Türkiye Cumhuriyeti' nin en anlamlı eseridir.

Atatürk'ün, 10 Kasım 1938'de ebediyete intikal etmesinden sonra, dönemin hükümeti tarafından oluşturulan bir komisyon, Anıtkabir'in yerinin seçilmesi için görevlendirildi. Bu komisyon çalışmaları sonunda, oy çokluğu ile 906 rakımlı Rasattepe'de Anıtkabir'in yapılmasına karar verdi. Aynı komisyon tarafından 1 Mart 1941 tarihinde uluslararası bir yarışma açıldı. Bu yarışmayaTürkiye, Almanya, İtalya, Avusturya, İsviçre, Fransa ve Çekoslovakya'dan toplam 47 proje katıldı. Bu projelerden 3 tanesi komisyon tarafından ödüle layık görüldü. Proje yarışma şartları gereğince birinciyi seçme hakkı hükümete verilmişti. Milli konuyu daha başarılı ifade etmesi ve projenin araziye uygunluğu sebebiyle, Türk mimarlar Prof. Emin ONAT ve Doç. Orhan ARDA'nın projesinin Anıtmezar olarak yapılmasına karar verildi. 9 Ekim 1944 tarihinde Anıtkabir'in yapımına başlandı. Inşaat 4 aşamalı olarak 9 yıllık bir sürede 1953 yılında tamamlandı. 10 Kasım 1953 tarihinde ise, Atatürk'ün naaşı, 1938 yılından beri, 15 yıl süreyle muhafaza edildiği geçici kabri olan Etnografya Müzesi'nden alınarak, büyük bir törenle ebedi istirahatgâhı olan Anıtkabir'e defnedildi. Anıtkabir 750 bin m2'lik bir alan üzerine kurulu olup bu alanın yaklaşık 120 bin m2'lik kısmı Anıt Bloğu, geri kalan kısmı ise Barış Parkı'dır.

KADIN HEYKEL GRUBU

Anıtkabir için yapılan heykel ve kabartmaların konuları, kurtuluş savaşı ve Cumhuriyet tarihimizden ve Atatürk' ün hayatından seçilmiştir.

İstiklâl Kulesi'nin önünde, ulusal kıyafetler giymiş üç kadından oluşan bir heykel grubu vardır. Bu kadınlardan kenarlardaki ikisi yere kadar uzanan kalın bir çelenk tutmaktadır. Başak demetlerinin meydana getirdiği çelenk bereketli yurdumuzu temsil etmektedir. Soldaki kadın, ileri uzattığı elindeki kapla Atatürk'e Tanrı'dan rahmet dilemekte, ortadaki kadın eliyle yüzünü kapamış ağlamaktadır. Bu üçlü grup, Türk kadınlarının Atatürk'ün ölümünün derin acısı içinde bile gururlu, ağır başlı ve azimli oluşunu dile getirmektedir. Heykel grubu Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir.



ERKEK HEYKEL GRUBU

Hürriyet Kulesi'nin önünde üç erkekten oluşan heykel grubu vardır. Sağdaki erkek başında miğferi ve kalın kaputu ile Türk askerini , onun yanındaki elinde kitabı ile Türk gençliğini ve aydın insanını, biraz gerisindeki ise yerel kıyafeti ile Türk köylüsünü temsil etmektedir. Heykellerin yüzünde derin acı ile Türk Milleti'nin kendine özgü ağırbaşlılığı ve yüksek irade gücü dile getirilmiştir. Heykel grubu Hüseyin OZKAN'ın eseridir.



ASLANLI YOL

Ziyaretçileri, Atatürk'ün huzuruna hazırlamak için yapılmış olan 262 metre uzunluğundaki yolun iki yanında oturmuş pozisyonda 24 tane aslan heykeli bulunmaktadır. Atatürk'ün Türk ve Anadolu tarihine verdiği önem sebebiyle, Türk mitolojisinde güç ve kuweti temsil eden ve Anadolu'da uygarlık kuran Hititlerin sanat üslubu ile yapılan aslan heykelleri, kuwet ve sükûneti temsil etmektedir. Heykeller Hüseyin ÖZKAN'ın eseridir. Aslanlı Yol'un iki yanı çiçekler ve ardıç ağaçlarıyla süslüdür. Yol traverten taşlar ile döşelidir. Yolun sonunda Türk bayrağının ve daha ileride Çankaya'nın görünmesi Atatürk'ün yüce katına gidiş bakımından çok anlamlıdır.



TÖREN MEYDANI

Aslanlı Yol sonunda yer alan 15 bin kişi kapasiteli Tören Meydanı 129x84,5 metre boyutlarındadır. Bu alanın zemini; siyah, kırmızı, sari ve beyaz renkte traverten taşlardan oluşan 373 adet halı ve kilim deseniyle bezenmiştir.



BAYRAK DİREĞİ

Anıtkabir'in Çankaya yönündeki 28 basamaklı Tören Meydanı'na giriş merdivenlerinin ortasında, yüksek bir direk üzerinde Türk bayrağı dalgalanır. Amerika'da özel olarak yapılan 33 metre 53 santim yüksekliğindeki ve 4850 kg. ağırlığındaki bu direk 1953'te, Avrupa'daki çelik bayrak direklerinin en yükseğidir. Direğin 4 metresi kaidenin altında yer almaktadır. Amerika'da yaşayan Türk asıllı Amerikan vatandaşı Nazmi CEMAL tarafından, kendi bayrak direği fabrikasında imal edilerek 1946 yılında Anıtkabir'e hediye edilmiştir.



MOZOLE

Anıtkabir'in en önemli bölümü olan Mozole'ye çıkan 42 basamaklı merdivenlerin ortasında "Hitabet Kürsüsü" yer almaktadır. Mermer kürsünün cephesi dairesel geometrik motiflerle süslü olup, ortasında Atatürk'ün "Hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir." sözü yazılıdır. Kürsü Kenan YONTUÇ'un eseridir. Mozole 72x52x17 metre boyutlarında uzunca dikdörtgen bir plan üzerine kurulmuş olup, önde ve arkada sekiz, yan cephelerde on dört adet 14.40 metre yüksekliğinde kolonlarla çevrelenmiştir. Mozole cephesinde solda Atatürk'ün Türk gençliğine hitabı, sağda ise cumhuriyetin kuruluşunun 10'ncu yıl dönümünde söylediği nutuk taş kabartma üzerine altın yaldızla yazılıdır.



ŞEREF HOLÜ

Şeref Holü'ne bronz kapılardan girilir. Girişte sağda Atatürk'ün 29 Ekim 1938 tarihli Türk Ordusu'na son mesajı, solda ise ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Atatürk'ün ölümü üzerine 21 Kasım 1938'de Türk Milleti'ne söylediği taziye mesajı yer almaktadır. Girişin tam karşısında pencerenin yer aldığı nişin içinde, Atatürk'ün sembolik lahdi bulunmaktadır. Lahit taşı 40 ton ağırlığında tek parça mermerden olup Osmaniye ilinden getirilmiştir. Lahitin yer aldığı bölüm ise beyaz Afyon mermeri ile kaplıdır. Şeref Holü'nün zemini Adana ve Hatay'dan, duvarlar ise Afyon ve Bilecik'ten getirilen kırmızı, siyah, yeşil ve kaplan postu mermerlerle kaplanmıştır. 27 kirişten oluşan tavan ve yan galeri tavanları Türk halı ve kilim desenlerinden oluşan altın yaldızlı mozaik ile süslenmiştir. Tavan yüksekliği 17 metre olup, yan duvarlarında 12 adet meşale bulunmaktadır. Mozole yapısının üstü, düz kurşun çatı ile örtülüdür.



MEZAR ODASI

Atatürk'ün aziz naaşı Mozole'nin zemin katında doğrudan toprağa kazılmış bir mezarda bulunmaktadır. Mozole Şeref Holü'ndeki sembolik lahit taşının tam altında bulunan mezar odası Selçuklu ve Osmanlı mimari stilinde sekizgen planlı olup, piramidal külahlı tavanı geometrik motifli mozaiklerle süslenmiştir. Zemin ve duvarlar siyah, beyaz, kırmızı mermerlerle kaplanmıştır. Mezar odasının ortasında kıble yönünde kırmızı mermer sanduka yer almaktadır. Sandukanın çevresinde bütün illerden, K.K.TC' den ve Azerbaycan'dan gönderilen toprakların konulduğu pirinç vazolar bulunmaktadır



İSMET İNÖNÜ LAHDİ

25 Aralık 1973 yılında vefat eden ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İNÖNÜ'nün Batı revakında sembolik lahdi, alt katta ise gerçek mezar odası bulunmaktadır. İsmet İNÖNÜ Anıtkabir'e Bakanlar Kurulu Kararı ile 28 Aralık 1973'de defnedilmiştir.



SİNEVİZYON SALONU

60 kişilik kapasiteye sahip salonda Anıtkabir, Atatürk ve Millî Mücadele konulu belgesel filmler gösterilmektedir. Salon Mehmetçik Kulesi'nde yer almaktadır.

HATIRA EŞYA SATIŞ SALONU

Burada, Anıtkabir, Atatürk ve Kurtuluş Savaşı'yla ilgili kitaplar, CD'ler ve hatıra amaçlı eşyalar satılmaktadır. Satış Salonu Müdafaa-i Hukuk Kulesi'nde yer almaktadır.

ANITKABİR KİTAPLIĞI

Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi Komutanlığı Karargâhı içinde Anıtkabir Kitaplığı bulunmaktadır. Atatürk, Millî Mücadele ve İnkılâplar konulu Türkçe ve yabancı dillerde kitapların bulunduğu bir "ihtisas kitaplığı" olarak araştırmacı ve okuyucuya hafta içi 09.00-12.30 / 13.30-17.00 saatleri arasında hizmet vermektedir.


--------------------------------------------------------------------------------

BARIŞ PARKI: ANITKABİR'İN YEŞIL ALANI ATATÜRK'ÜN "YURTTA SULH, CİHANDA SULH" ÖZDEYIŞİNDEN İLHAM ALINARAK, YABANCI ÜLKELERDEN VE ANADOLU'NUN ÇEŞİTLİ BOLGELERİNDEN GETİRİLEN FİDANLARLA OLUŞTURULMUŞTUR. BU NEDENLE ADINA BARIŞ PARKI DENILMİŞTİR.

GENÇLİK CADDESİ NİZAMİYE GİRİŞİNDEN ASLANLI YOL'A OLAN MESAFE 600 METRE OLUP, YAKLAŞIK 12 DAKİKADA YÜRÜNEBİLMEKTEDİR. ASLANLI YOL'A, 26 BASAMAKLI GENİŞ MERDİVENLERDEN ULAŞILIR. 262 METRE UZUNLUĞUNDAKİ YOL BOYUNCA SAĞDA VE SOLDA I2'ŞERADET ASLAN HEYKELİ MEVCUTTUR.

HÜRRİYET KULESI: KULE İÇERİSİNDE ANITKABİR'İN İNŞAAT ÇALIŞMALARINI GÖSTEREN FOTOĞRAF SERGİSİ İLE İNŞAATTA KULLANILAN TAŞ ÖRNEKLERİ BULUNMAKTADIR.

İSTİKLÂL KULESİ: KULE İÇİNDE ANITKABİR MAKETİ YER ALMAKTA VE FOTOĞRAFLARLA AN ITKABİR TANITI LMAKTAD IR.

MEHMETÇİK KULESİ: KULE İÇERİSİNDE 60 KİŞİ KAPASİTELİ "SİNEVİZYON SALONU" BULUNMAKTADIR. BURADA ATATÜRK VE ANITKABİR LE İLGİLİ BELGESEL FİLMLER GÖSTERİLMEKTEDİR.

ZAFER KULESİ: KULENİN İÇERİSİNDE ATATÜRK'ÜN NAAŞINI TAŞIYAN TOP ARABASI SERGİLENMEKTEDİR.

İSMET İNÖNII LAHDİ: II. CUMHURBAŞKANIMIZ VE BATI CEPHESİ KOMUTANI İSMET İNÖNÜ'NÜN SEMBOLİKLAHDİ BULUNMAKTADIR. MEZAR ODASI LAHDİN ALTINDADIR.

BARIŞ KULESİ: KULENİN İÇERİSİNDE ATATÜRK'ÜN 1935-1938 YILLARI ARASINDA KULLANDIĞI LINCOLN MARKA TOREN VE MAKAM OTOMOBİLLERİ SERGILENMEKTEDİR.

23 NİSAN KULESİ: KULE İÇERİSİNDE ATATÜRK'ÜN 1936-1938 YILLARI ARASINDA KULLANDIĞI CADILLAC MARKA ÖZEL OTOMOBİLİ SERGİLENMEKTEDİR.

BAYRAK DİREĞİ: 33,5METREUZUNLUĞUNDAOLUPTURKASILLIAMERİKAN VATANDAŞI NAZMİ CEMAL TARAFI N DAN 1946'DAANITKABİR'E HEDİYE EDİLMİŞTİR.

MİSÂK-I MİLLİ KULESİ: KULE İÇERİSİNDE TÖRENLERDE ANITKABİR ÖZEL DEFTERİ'NİN İMZALANDIĞI KÜRSÙ İLE ANITKABİR'E YAPILAN ÜST DÜZEY ZİYARETLERİN FOTOĞRAFLARININ SERGİLENDİĞİ 2 ADET PANO YER ALMAKTADIR. BURASI AYNI ZAMANDA ATATÜRK VE KURTULUŞ SAVAŞI MÜZESİ'NİN GİRİŞİDİR.

İNKILÂP KULESİ: ATATÜRK'ÜN KIYAFETLERİ VE KENDİSİNE HEDİYE EDİLEN OBJELER YER ALMAKTADIR.

CUMHURİYET KULESİ: ATATÜRK'l1N BALMUMU HEYKELİ VE ORİJİNAL ÇALIŞMA MASASI YER ALMAKTADIR. AYRICA BU KULEDE "ATATÜRK VE KİTAP" KONULU DOKUNMATİK EKRANLI BİLGİSAYARLAR BULUNMAKTADIR.

MÜDAFAA-İ HUKUK KULESİ (MÜZE ÇIKIŞI): ANITKABİR VE ATATÜRK İLE İLGİLİ ÇEŞİTLİ KİTAPLAR VE HEDİYELİK EŞYALAR ZİYARETÇİLERE SUNULMAKTADIR. BU BÖLÜMDE KARTLI TELEFON HİZMETİ DE VERİLMEKTEDİR.

MOZOLE: MOZOLE CEPHESİNDE, SOLDA ATATÜRK'ÜN Tl1RK GENÇLİĞİNE HİTABESİ, SAĞDA İSE ONUNCU YIL NUTKU ALTIN VARAK HARFLERLE YAZILMIŞTIR. MOZOLE TAVANINA 15-16. YÜZYIL OSMANLI HALI VE KİLİM MOTİFLERİ ALTIN, GÜMÜŞ VE SEDEFLE İŞLENMİŞTİR. BURADAYER ALAN SEMBOLİK LAHİT 40 TON AĞIRLIĞINDA YEKPARE MERMERDİR.

DİNLENME SALONU: MÜZEMİZİ ZİYARETİNİZİN ÖNCESİNDE VEYA SONRASINDA BURADA DİNLENEBİLİRSİNİZ. SICAKSOĞUK İÇECEKLER LE YİYECEK ÇEŞİTLERİ SATILMAKTADIR. KARTLI TELEFON HİZMETİ DE VERİLMEKTEDİR.


--------------------------------------------------------------------------------



ANITKABİR'İ ZİYARET KURALLARI

1. Anıtkabir'e bisiklet, motorsiklet, kamyon ve at arabası ile girilmez.

2. Anıtkabir'e el çantalarından başka hiçbir eşya, çanta, valiz, bavul, torba ve poşet alınmaz. Getirilenler nizamiyelerdeki emanet dolaplarında muhafaza edilir. Ancak bırakılan kıymetli eşyalarla ilgili sorumluluk kabul edilmez.

3. Anıtkabir'e asker ve polis gibi resmi görevli olarak gelenler dışında silahla girilmez. Silahlarnizamiyelerdeki emanetdoiaplarındamuhafazaedilir.

4. Ziyaretçiler araçlarını sadece kendilerine gösterilen otoparkta çizgilerle belirlenmiş yerlere park edebilirler. Park yeri kirletilmez ve araçta bırakılan kıymetli eşyalarla ilgili sorumluluk kabul edilmez.

5. Anıtkabir'in içinde piknik yapılmaz, ateş yakılmaz, çiçekler ve meyveler kopartılmaz, çimlere basılmaz.

6. Ziyaretçiler yanlarında kedi, köpek vb. evcil hayvanlar ile Anıtkabir'e giremez.

7. Anıt Bloğu içerisinde müsaade edilen yerler dışında oturulmaz, düşme tehlikesi olan yerlere yaklaşılmaz.

8. Aslanlı Yol üzerindeki heykellerin üzerine çıkılmaz, oturulmaz.

9. Ziyaretçiler dinlenme salonu dışında hiçbir yerde sigara içemez, elinde yiyecek veya içecekle dolaşamaz, yerlere kabuklu yemiş artıkları ile, kağıt, cikletvb. kirletici maddeleratamaz.

10. Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi içinde fotoğraf çekilemez ve kamera ile kayıt yapılamaz. Ancak basin ve diğer kuruluşların Anıtkabir'i tanıtıcı film ve fotoğraf çekim talepleri özel izne tabidir.

11. Şeref Holü'ne resmi üniformalı kişiler dışında şapka ile girilmez.

12. Anıtkabir içinde görgü ve terbiyeye aykırı harekette bulunulamaz, gürültü yapılamaz, slogan atılamaz. Bildiri dağıtmak, siyasal ve toplumsal konularda basına demeç vermek ve topluluğa hitap etmek yasaktır. Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ebedi istirahatgâhına uygun davranışlar sergilenmesine özen gösterilir.

13. Ziyaretçiler müze içerisinde sergilenen vitrin, fotoğraf, tablo, rölyef ve büstlere dokunamaz ve yaslanamaz.

14. Kule içerisinde sergilenen otomobil, top arabası, fotoğraf ve diğer objeleri izlerken uyarı hatları geçilmez.

15. Grup ziyaretlerinde grubun başındaki rehber ve öğretmenler, gruplarının yukarıda belirtilen kurallara uymasından sorumludurlar.